Een van de grootste schandalen in de Amerikaanse geschiedenis is het Watergate Schandaal. Een schandaal dat begon in juni 1972 en uiteindelijk meer dan twee jaar duurde. Een gebeurtenis die zorgde voor het aftreden van President Nixon. Benieuwd naar het verhaal achter het aftreden van President Nixon en die van het Watergate Schandaal? Lees dan meer over het Watergate Schandaal.

De inbraak op 17 juni 1972

Het Watergate gebouw in Washington D.C., de plek van Democratische Partij in 1972. President destijds was Republikein Richard Nixon. Om zijn herkiezing veilig te stellen, wordt besloten de Democratische Partij achter de schermen te bespioneren. Een eerste inbraak in het Watergate gebouw vind plaats op 11 mei 1972. Er worden foto’s genomen van documenten en afluisterapparatuur geplaatst, maar vrijwel niemand weet van deze inbraak.

Op 17 juni 1972 wordt er opnieuw ingebroken in het Watergate gebouw. Ditmaal worden de inbrekers gepakt en gearresteerd en kom het nieuws uitgebreid in de media. Er wordt een link gelegd met President Nixon, maar hij ontkent eveneens als zijn personeel, af te weten van de inbraak. Waarom de link gelegd tussen de twee? Door de gebeurtenissen tijdens de verkiezingen van 1972.

Wat gebeurde er tijdens de verkiezingen van 1972?

Tijdens de campagne van 1972 gebeuren rare dingen. Een jaar eerder leken de Democraten met George McGovern en Edmund Muskie als kandidaten, kansrijk voor de verkiezingen. Muskie die al vicepresidentskandidaat was bij Spiro Agnew in 1968, lijkt de beste papieren te hebben om in 1972 een gooi te doen naar het presidentschap. McGovern oogt kansloos tegen Muskie met diens belofte een eind te maken aan de Vietnamoorlog. Iets wat Nixon niet voor elkaar krijgt en waardoor zijn populariteit afnam in Amerika.

Muskie blijkt tijdens de campagnes de grootste concurrent voor Nixon, die natuurlijk graag herkozen wilde worden. Regelmatig blijkt dat de Republikeinen op de hoogte zijn van de strategie van Muskie. Iets wat Muskie en de democraten tot wanhoop drijft. Hierdoor wordt zijn positie steeds zwakker en zwakker. McGovern profiteert hiervan en wint uiteindelijk de nominatie voor de Democratische Partij. Precies wat Nixon voor ogen had, hij kon McGovern, die veel radicaler was, aan tijdens de verkiezingen. En dat blijkt tijdens de verkiezingen in november 1972, Richard Nixon wint en wordt herkozen als president.

Wie was Richard Nixon? Richard Nixon bleek een van de meest fascinerende politieke figuren uit de 20e eeuw. Zijn lange politieke carrière begon in 1947 bij het huis van Afgevaardigden. Nadat hij drie jaar Senator voor Californië was, werd hij Running Mate van Eisenhower. Het lukte Eisenhower om te winnen en Nixon werd gedurende 8 jaar vicepresident tijdens het presidentschap van Eisenhower. In 1960 verloor hij van John F. Kennedy, waardoor hij tijdelijk uit de politiek verdween. In 1968 was hij terug toen hij gekozen werd als Republikeinse kandidaat. Op 20 januari 1969 werd hij de 37e president van Amerika. Een van de moeilijkste casussen tijdens zijn presidentschap was de Vietnam Oorlog.

Het onderzoek van Bob Woodward en Carl Bernstein

De inbraak in het Watergate gebouw veroorzaakt in eerste instantie weinig ophef. Totdat twee journalisten van de Washington Post zich op de zaak stortten. Bob Woodward en Carl Bernstein besluiten de zaak op te pakken wanneer blijkt dat een van de overvallers James McCord is, een lid van Nixons herverkiezingscomité.

Reden voor Bob Woodward en Carl Bernstein om door te gaan met het onderzoek. Ook de FBI gaat verder met onderzoek na de inbraak. Een geheime informant van de FBI met de naam ‘Deep Throat’, lekt betrouwbare informatie over het Watergate schandaal aan de twee journalisten.

Cheque

Na het vinden van een cheque bij een van de inbrekers die afkomstig is uit het campagne fonds van Nixon, zijn er concrete aanwijzingen voor een geldspoor die leidt naar de herverkiezingscomité. Ondertussen ontkent het Witte Huis betrokken te zijn bij de inbraak. Er wordt een speciale onderzoekscommissie opgericht: “Select Committee on Presidential Campaign Activities” die moet helpen bij de zaak. Uit een hoorzitting met Nixons juridisch adviseur John Dean, blijkt wel degelijk dat Nixon betrokken is bij de inbraak en de organisatie achteraf. Nixon blijft ontkennen: “ I am not a crook”.

Wanneer blijkt dat Nixon ook in het Witte Huis gesprekken opneemt, en waarschijnlijk daarmee ook het bewijs van betrokkenheid bij de inbraak, komt er een dagvaarding vanuit The House of Judiciary Committee. Nixon weigert deze te overhandigen en laat een slechthorend lid van de Senaat een transcript maken. Aanklager van de zaak Archibald Cox neemt hier geen genoegen mee.

Het aftreden van Richard Nixon

De genadeslag voor Nixon wordt het ‘Saturday Night Massacre’ genoemd. Het begint met ontslagen binnen justitie waardoor het beeld van Nixon begint te wankelen. Nixon beveelt procureur generaal Elliot Richardson om aanklager Archibald Cox te ontslaan. Richardson weigert en dient zijn eigen ontslag in. Ook adjunct-procureur generaal William Ruckelshaus weigert dit en neemt zelf ontslag. De volgende procureur-generaal, Robert Bork, durft Cox wel te ontslaan. Echter door alle ontslagen binnen justitie die de dag erna in de media breed worden uitgemeten, wordt Nixon steeds minder geloofwaardig.

Impeachment

Hierop volgend wordt op 6 februari 1974 een impeachment gestart om Nixon te laten aftreden. Het beroep van Nixon op zijn uitvoerende privileges voor het vrijgeven van de opnames, wordt verworpen door The House of Judiciary Committee. Na het horen van de opnames wordt duidelijk dat Nixon betrokken is bij de inbraak en de doofpotaffaire achteraf. Het bewijs is er en Nixon kan niet meer ontkennen. Hij besluit de eer aan zichzelf te houden en treedt af op 9 augustus 1974.

Deep Throat – hoe werkte het uitwisselen van informatie?

Al die jaren bleef Deep Throat onder de radar. Pas in 2005 wordt zijn identiteit onthult. Het blijkt tweede FBI-topman Mark Felt te zijn. Felt en de journalisten blijven informatie uitwisselen volgens een bepaald systeem. Zo verplaatst Woodward een plant met een klein rood vlaggetje als hij informatie nodig heeft. Ze spreken af midden in de nacht in een ondergrondse parkeergarage. Woodward moet ongemerkt het huis verlaten en doet dat door middel van verschillende taxi’s.

Andersom omcirkelt Felt in de New York Times pagina 20 en tekent een klok om een tijd af te spreken. Tijdens de afspraken lekt hij zelf nooit informatie, hij bevestigt de vragen van de journalisten en stuurt ze een richting op.

Vervolging inbrekers en Nixon

Na de genadeklap worden de betrokkenen aangeklaagd. De vijf inbrekers van het Watergate Hotel, krijgen tot 15 maanden cel. De hoofd van het campagneteam, John Mitchell, krijgt 19 maanden, de zwaarste straf van allemaal. Nixon daarentegen wordt niet vervolgd, hij krijgt eerste ambsthandeling gratie van zijn opvolger Gerald Ford.

‘I got my job through the Washinton Post’

Op de dag na het aftreden van Nixon als president, brengt de Washington Post op de banen pagina een enorme foto van Gerald Ford met de tekst ‘I got my job through the Washington Post’. Een expliciete verwijzing naar het onderzoek van de twee journalisten na de inbraak.

President Nixon is tot op heden de enige president geweest die zelf zijn ontslag heeft ingediend in de Verenigde Staten.

Wie was Gerald Ford? Gerald Ford kreeg de taak om het presidentschap over te nemen na het aftreden van Richard Nixon. De vicepresident van Nixon werkte na zijn rechtenstudie op Yale binnen de defensie waar hij in de Tweede Wereldoorlog diende voor Amerika. Na de oorlog werd hij in 1949 gekozen voor het Huis van Afgevaardigden voor de Republikeinen. Korte tijd daarna was hij fractieleider van de Republikeinen tot vicepresident Spiro Agnew aftrad vanwege corruptie. De aanstelling van Ford werd snel goedgekeurd en kort daarna werd hij, na het aftreden van Nixon, president van Amerika in 1974. De enige Amerikaanse president zonder gekozen te zijn door het volk. Tijdens zijn presidentschap vertrok het leger uit Vietnam.

Films over het Watergate Schandaal

De grove lijnen van het Watergate Schandaal zijn te zien in de film All the President’s Men (1976). In 2017 werd een film uitgebracht over de rol van Mark Felt: Mark Felt: The Man Who brought Down the White House (2017). De laatste is op Netflix te zien.