Voor het vervoeren van de president van Amerika gelden aparte wetten. Eerder publiceerden wij een verhaal over Air Force One, het luxueuze en zeer geavanceerde vliegtuig voor de opperbevelhebber en zijn gevolg. Voor kleinere afstanden is er, naast de limousine, ook nog de presidentiële helikopter: Marine One.

Marine One: de presidentiële helikopter

Een lumineus idee van Dwight Eisenhower

De eerste president van Amerika die zich liet vervoeren per helikopter was Dwight Eisenhower. ‘Ike’ stelde het idee voor aan de Secret Service en die keurden de nieuwe transportmethode goed. Zij beschouwden het als een meer efficiënte en veiligere manier van reizen, vergeleken met de traditionele stoet auto’s. En Air Force One kan natuurlijk niet overal opstijgen en landen. Hoewel er al vanaf 1947 experimenten plaatsvonden met militaire heli’s, duurde het nog tien jaar, voordat een president het vervoersmiddel zou gebruiken. Op 12 juli 1957 was het moment daar en maakte Eisenhower zijn eerste officiële helikoptervlucht in de Bell UH-13-J Sioux. Vanaf het Witte Huis toog hij naar zijn buitenverblijf Camp David en zijn boerderij in Gettysburg, Pennsylvania.

The flying Oval Office & antiraketsysteem

Men betitelt de imposante Air Force One soms ook wel als het vliegende Witte Huis. De Marine One wordt omschreven als the flying Oval Office, vernoemd naar het kantoor van de president in de westelijke vleugel van het Witte Huis. De helikopter is namelijk van alle gemakken voorzien. Na Eisenhower – dus vanaf het aantreden van John F. Kennedy als president in 1960 – werd de Sikorsky VH-3D (ook wel Sea King) in gebruik genomen. Dit type helikopter is 22 meter lang, een kleine vijf meter hoog en heeft een maximum snelheid van 260 kilometer per uur. De VH-3D beschikt verder over faciliteiten als toilet en airconditioning.

Er is plek voor twaalf passagiers, inclusief de Secret Service, met een speciale stoel voor de belangrijkste man aan boord. De helikopter maakt amper geluid, waardoor de president op normale toon kan blijven praten en overleggen met zijn staf tijdens de vlucht. Hoewel de exacte wapenspecificaties geheim zijn, is wel bekend dat Marine One beschikt over antiraketsystemen en een elektronisch schild voor schadelijke impulsen van buitenaf.

Piloot in Marine One: alleen voor de allerbesten

Rondom het vervoeren van ‘s werelds machtigste man is er absoluut geen ruimte voor mechanische of menselijke fouten. Vandaar dat alleen de beste piloten Marine One mogen vliegen. Er is één unit die zich ontfermt over het helitransport en onderhoud: Marine Helicopter Squadron One (HMX-1) van Marine Corps Base Quantico in Virginia. Hier staat ook de zwaarbewaakte hangar ‘The Cage’ met de presidentiële helikopters, die ook wel ‘White Tops’ worden genoemd vanwege de witte bovenkant.

De zeventig beste marines worden gekoppeld aan Marine One en na een driejarige opleiding blijven er vier piloten over die bevoegd zijn om, net als de hoofdpiloot, de president te mogen vliegen. De mariniers van HMX-1 moeten ook diverse oorlogs-simulatietrainingen doorstaan om in aanmerking te komen voor deze bijzondere taak. Na veel oefenen in een vliegsimulator komt de ultieme test. Deze bestaat uit tien vlekkeloze vluchten op en neer naar het Witte Huis, ook in het donker. Iedere keer dient de piloot de wielen van zijn VH-3D precies op de drie rode platen te parkeren op de South Lawn.

Entourage en de Shell Game

De president reist vaak in de VH-3D, maar soms ook in de nieuwere VH-60 (Black Hawk), een smaller, meer langwerpig toestel. Cargotoestellen en reservevliegtuigen reizen altijd vooruit, zodat de president en zijn team nooit hoeven te wachten en blootgesteld worden aan mogelijke dreiging. De Marine One-vloot vergezelt de president ook tijdens buitenlandse bezoeken. Pas als de president de helikopter betreedt, verandert de naam in Marine One. In het geval van de vice-president Marine Two. Het toestel waar de president in zit, wordt vanwege veiligheidsredenen altijd omringd door een paar identieke helikopters. Tijdens de vlucht verrichten ze verschillende manoeuvres om de enige echte Marine One tot het laatste moment geheim te houden. Dit wordt ‘shell game’ genoemd.

Gekke momenten: foutje Obama en V-gebaar Nixon

We lichten er twee opvallende zaken uit. Als eerste Richard Nixon, de president die vanwege het Watergate-schandaal gedwongen werd af te treden. Dat deed hij op 9 augustus 1974, waarna hij met de helikopter de anonimiteit tegemoet vloog. In de deuropening van het toestel stak hij vlak voor vertrek beide armen schuin omhoog, terwijl hij met zijn handen het vredesgebaar maakte. Een bijzonder moment, ook omdat het voor velen het laatste moment was dat zij Nixon publiekelijk zagen.

Een ander opmerkelijke gebeurtenis uit de Marine One-historie betreft een moment tussen de huidige president Barack Obama en de crew chief; de marinier die het luik van de helikopter open en dicht doet en de korte ceremonie voor zijn rekening neemt. Op 24 mei 2013 vergat Obama de marinier te salueren, waarna hij terugliep, zich excuseerde en de jongen een hand gaf.

Is er ooit wel eens iets fout gegaan?

Ja. Hoewel het Marine One-luchtvaartpersoneel met een akelige precisie en vastberadenheid te werk gaat en er nooit ongelukken zijn gebeurd met de presidentiële heli, ging het in 2006 niet zoals gepland. George W. Bush had net het ontslag aanvaard van zijn press secretary Scott McClellan bij het Witte Huis, toen de twee met Marine One wilden vertrekken. Maar de helikopter deed het niet en de twee moesten met de auto.

Toekomst en vervanging

Na de aanslagen van 9/11 besloot de Amerikaanse regering dat het verstandig was om een nieuwe generatie helikopters aan te schaffen en de VH-3D te vervangen. In 2005 werd er een contract afgesloten met Lockheed voor de komst van 28 nieuwe helikopters, de VH-71. De kosten bedroegen aanvankelijk 6.1 miljard dollar, maar in 2008 bleek dit te zijn opgelopen tot 11.2 miljard. Door de absurd hoge bedragen – en de crisistijd – besloot de regering Obama af te zien van de deal.

In mei 2014 sleepte Sikorsky een contract binnen voor de levering van zes nieuwe presidentiële helikopters van het type S-92. Dit moet de opmaat vormen naar een compleet nieuwe helikoptervloot vanaf 2023.