Joe Biden één jaar president in een sterk gepolariseerd Amerika

Joe Biden is vandaag één jaar president van Amerika. Na vier tumultueuze jaren onder Donald Trump probeert Biden in een sterk gepolariseerde samenleving zijn land de juiste richting op te duwen. Amerika-kenners Stan Bos en Marco van den Doel lichten er een paar elementen uit. Wat is er gelukt? En wat kan nog (veel) beter?

Het eerste jaar van President Biden

Infrastructuur
Medio november kwam het wetsvoorstel voor een diepgaande investering in infrastructuur eindelijk door het Congres. Een once in a generation investering in wegen, bruggen, spoor, havens, vliegvelden en breedband internet waar Amerika zo naar snakt. Biden flikte het binnen tien maanden sinds hij in het Witte Huis zit, zelfs mét steun van een deel van de Republikeinse senatoren. Amerika kan serieus gaan werken aan infrastructuur. Ter illustratie: 1 op de 5 mijlen van snelwegen of andere belangrijke wegen zijn in slechte conditie. Datzelfde geldt voor 45.000 bruggen door het hele land. De wet zorgt bovendien voor werkgelegenheid voor vele Amerikanen. Transportminister Pete Buttigieg is één van de fanatiekste pleitbezorgers van de wet en reist onvermoeibaar door het land om ‘m aan de man te brengen.

Coronacrisis
President Biden kwam in het Witte Huis toen de coronapandemie in alle hevigheid woede. Hij ging voortvarend aan de slag. Hij loodste het American Rescue Plan door het Congres, zorgde dat er miljoenen vaccins beschikbaar kwamen en zette een grote distributieketen op, zodat iedere Amerikaan op korte afstand van huis een vaccinatielocatie kan bezoeken voor een vaccin. Maar nu stokt de vaccinatiecampagne. Met de omikronvariant, die ook huishoudt in Amerika en het Hooggerechtshof dat de vaccinatieplicht voor federaal overheidspersoneel ongrondwettig verklaarde, lukt het Biden het niet om de coronacrisis te bedwingen. En dat hadden de Amerikaanse kiezers wel van hem verwacht. 

Afghanistan
De beelden, eind augustus vorig jaar, van de terugtrekking van de laatste Amerikaanse troepen in Afghanistan, deed pijn aan de ogen. Chaos overheerste, vele Afghanen klampten zich op luchthaven van Kabul letterlijk vast aan de laatste vliegtuigen om hun land te ontvluchten. De regie vanuit het Witte Huis en van de troepen op de grond had een stuk beter gemoeten. In de beeldvorming leek het nergens op. Maar het moet gezegd; het besluit van Biden om na twintig jaar een einde te maken aan de oorlog in Afghanistan was een moedige en de enige juiste. Veel Amerikanen zijn oorlogsmoe en vinden dat hun land met te veel problemen kampt. Op termijn, als de beelden van wanhopige Afghanen goeddeels van het netvlies zijn verdwenen, is Biden de president die na twee decennia een definitief einde maakte aan een langdurige oorlog. Bovendien was het niet alleen zijn beslissing. Diens voorganger Donald Trump zette het hele proces al in gang.

Build Back Better
Naast de infrastructuurwet heeft Joe Biden een wetsvoorstel waarmee hij hoopt in de geschiedenisboeken te komen. De Build Back Better-wet is een gigantisch plan om een sociaal vangnet te creëren waarin alles van de wieg tot het graf wordt geregeld, zoals we dat in veel West-Europese landen kennen. Denk aan gratis peuteronderwijs, lagere medicijnprijzen, ouderenzorg, maar ook klimaatmaatregelen. Maar in Bidens partij is er weerstand tegen de wet die heel veel geld kost. Eind vorig jaar draaide de conservatieve senator Joe Manchin uit de arme kolenstaat West Virginia de wet definitief de nek om. Zonder Manchin is er niet genoeg steun om de wet door het Congres te krijgen. De linkervleugel is woest en het Witte Huis zal nu waarschijnlijk de wet opdelen in stukken en hopen die door het Congres te loodsen.

Inflatie
Boodschappen die duurder worden, lege schappen en de benzineprijzen die de pan uit rijzen. Amerikanen merken het in hun dagelijkse leven. De hoge inflatie is iets waar Biden niet zo veel aan kan doen, maar het wordt hem wel aangerekend. Door de coronacrisis ligt de distributieketen stil en dat dat drijft de prijzen op. De inflatie is in de laatste veertig jaar in Amerika nog nooit zo hoog geweest. In december 2021 was de inflatie maar liefst 7 procent.

Populariteit

Hoewel Biden in zijn eerste jaar als president goede dingen heeft gedaan, komt dat beeld nog niet terug in zijn populariteitscijfers. Volgens het gezaghebbende Gallup keurt 43 procent van de Amerikanen zijn beleid goed. Voor de president zijn dat weinig hoopgevende cijfers op weg naar de tussentijdse Congresverkiezingen van komende november. Amerikanen maken zich zorgen over corona en de toename van het aantal besmettingen. De inflatie rijst de pan uit (zie het vorige punt) in de Verenigde Staten en de Build Back Better-wet is nog niet door de Senaat. Vooral de linkervleugel van de Democratische partij maakt zich daar grote zorgen over. Kortom, voor Biden zijn er nog bergen werk te verzetten.